loghat sabah..

erm nie penting....cz salah 1 mslh bla owg sabah dtg blajar kat semnanjung adalah bahasa...dowg kdg2 xbrapa paam bhasa kita...so kat cni kowg leh la blajar2 ckit bhasa sabah ek...ne taw ada owg ngumpat ble la kowg paam apa dowg ckp kn...hahhahaa guraw jew...

Perbendaharaan kata

Perbendaharaan kata Bahasa Melayu Sabah terdiri daripada perkataan yang digunakan dengan meluas di seluruh Sabah dan perkataan yang hanya digunakan di kawasan-kawasan yang tertentu (contohnya beg plastik dipanggil bahai di Sandakan dan kompek di Tawau):

Perbendaharaan kata umum

• aisbuk - peti sejuk
• akun - menyerah, setuju, mengaku
• ampai,taruk - letak
• ampai-ampai - pengsan, hilang kesedaran
• ampus - lelah, asma
• amput - bersetubuh/berzina
• antam - pukul
• bantut, pundan - pondan/mak nyah/bapok
• bangas - basi
• bengali - orang bangladesh
• berusil/burusil(jarang digunakan) - "berlari"(tetapi kebanyakan orang sabah mengunakan perkataan yang betul untuk berlari)
• bertagar - berkarat
• bida - buruk
• bilang - cakap, berkata (Siapa bilang? - siapa cakap?)
• biut - senget, sesuatu yang tidak lurus
• bos, bus - bapa ('bos' digunakan secara meluas sebagai panggilan, contohnya: 'Hello bos' bermaksud 'Hello kawan/encik, saudara')
• bubut - kejar
• buyung, borot, tontolou(bahasa kadazandusun) - burung (alat kelamin lelaki, zakar)
• budu - bodoh
• busung - tulah/ketulahan
• buyuk - tipu (digunakan apabila seseorang bermain permainan secara menipu) contoh : buyuk bah ko ni! - main tipu lah awak ni!
• celana@selana - seluar
• celana katak@selana katak - seluar dalam
• cewek - awek, teman wanita
• cincai - tidak teratur/sambil lewa Jangan ko cincai bah buat kerja!
• cuik - pinggan kecil
• diorang/dorang/durang - mereka
• epol - epal
• garit - calar
• gerobak - kereta sorong
• hambat - pukul
• itu hari, tu hari - hari kelmarin dulu
• jap - tumbukan
• jamban (jarang digunakan) - tandas
• jambu - jelita
• jangkar - sauh kapal
• jepit - kepit, sepit
• jerak - serik
• kepayas - buah betik
• karabau, krebau - kerbau
• karan - elektrik - mati karan = blackout, terputus bekalan elektrik
• kasi - beri
• kasi tau - beritahu
• kenapatan/ketahuan - diketahui orang (perbuatan/kelakuan/perangai)
• kemarin - semalam
• kemarin dulu - kelmarin, kelmarin dulu (dialek Pantai Timur)
• kencang, panas - marah
• keroyok - pukul ramai-ramai
• kumatus - tomato
• lilipan - lipan
• limpang - baring
• limpas - lepas (masa), lalu, atau lintas (seberang), tumpang lalu
• lugai-lugai - tak tentu arah
• mengkali - barangkali
• mama - ibu (biasa digunakan)
• mem, meh - ibu
• mengancak - "onani"
• miring - "senget"
• endak/indak - tidak
• ngam - sesuai , muat
• ngam-ngam(1) - cukup-cukup
• ngam-ngam(2) - kebetulan
• panci(jarang digunakan) - periuk
• palui - bodoh
• pancut/poncit - pancit
• pantat - punggung/bontot
• pandai - tahu contoh : ko pandai main gitar kah? - Awak tahu bermain gitar kah?
• ping - minuman sejuk ditambah ais
• piring - pinggan
• pistak - seluar dalam
• pukitai - pukimak
• pukindet, pukimbet - sial, jahanam
• rambat - jala
• sandi - "teruk"
• sapi - lembu
• semalam - malam tadi
• semberana - diseksa/cuai
• sia - saya, dia (bahasa suluk)
• sigup, rukuk - rokok
• sikang(jarang digunakan) - sudu
• sikul/skula - sekolah
• silaka/cilaka - celaka
• simpan - letak. Contoh: Ambil barang itu simpan sini (=letak di sini)
• siring - tepi
• siuk/siok - syok (bahasa percakapan), seronok
• sungkai - buka puasa
• tinguk - lihat, tengok
• toples - bekas Tupperware
• uina - Digunakan apabila marah pada seseorang (contoh: uina! bagus-bagus ko sana ar!)

Penggunaan kata tambah -bah
Salah satu penggunaan kata yang membezakan Bahasa Melayu Sabah dengan Bahasa Melayu Piawai ialah kata tambah -bah yang sering diguna dalam percakapan. Kata tambah -bah mempunyai fungsi seperti berikut:

Kata penyudah untuk menguatkan ekspresi kata

• Iya bah. - Iya, lah.

Kata tambah pemula untuk memulakan percakapan. Ia boleh diganti dengan kata "saya mula bercakap" (bagaimanapun, penggunaan kata ini tidak diguna dalam Bahasa Melayu Piawai. Selalunya digunakan pada permulaan kata.

• Bah, pigi la kamu dulu - (Saya menjawab kamu) Pergilah kamu dahulu.

Ia juga memberi maksud sudah, atau penamat kata. Pengganti dalam bahasa Melayu ialah "Baiklah", atau "Begitulah".

• Bah. - Baiklah

Kata tambahan -bah adalah contoh jelas pengaruh bahasa Kadazandusun ke atas Bahasa Melayu Sabah.

Penggunaan "anu"

"anu" di dalam Bahasa Melayu piawai, bermaksud panggilan untuk orang ketiga. Biasanya perkataan ini digunakan untuk mengelakkan penggunaan nama sebenar. Contoh penggunaan Dia keluar sama si "anu" kemarin.. Bagaimanapun, perkataan "anu" dalam Bahasa Melayu Sabah mempunyai penggunaan yang luas.

Selain digunakan untuk merujuk kepada orang ketiga, "anu" juga digunakan untuk merujuk kepada barang. Contoh: "Kau sudah ambil itu anu?". Penggunaan anu biasanya merujuk kepada perkara yang diketahui oleh pembalas.

Pada kebiasaannya perkataan "anu" diguna untuk mengganti perkataan "apa" dalam Bahasa Melayu Piawai.

"Anu" juga membawa maksud atau aksi perbuatan. Kata ganti dalam Bahasa Melayu ialah "sudahkan" atau "buat".

Contoh: Macammana mau anu ni?. Jangan kasi anu tu!.

Penyampaian

Cara penyampaian Bahasa Melayu Sabah agak berbeza dengan Bahasa Melayu Piawai. Ini dapat diperhatikan dari segi sebutan bagi huruf vokal(a, e, i, o, u) dalam perkataan Bahasa Melayu Piawai.

Pertukaran 'f' kepada sebutan 'p' Huruf 'f' ditukarganti kepada sebutan huruf 'p' hanya perkataan-perkataan ini sahaja.

• paham - faham
• pilem - filem
• pikir - fikir
• piraun - firaun
• pitnah(jarang digunakan) - fitnah
• pungsi -fungsi

Pertukaran 'e' (seperti 'e' dalam "pemuda") kepada sebutan 'i'

• pigi - pergi
• pingsan - pengsan
• sijuk - sejuk
• bisuk - besok
• mimang - memang
• cilaka (silaka) - celaka
• pindik - pendek
• sinapang - senapang

Pertukaran 'e' (seperti 'e' dalam "pemuda") kepada sebutan 'a'

• paning - pening
• panat - letih, penat
• bali - beli
• karabau/krabau - kerbau
• tarap - terap (Sejenis buah yang terdapat di Sabah)
• tambirang - temberang

Pertukaran 'o' (seperti 'o' dalam "botak") kepada sebutan 'u'

• bula - bola
• bulih - boleh
• jungang - jongang
• urang - orang
• buduh - bodoh
• munyit - monyet
• tulak - tolak
• rusak - rosak
• kupi - kopi

Pertukaran 'c' kepada sebutan 's' Huruf 'c' sering ditukarganti kepada sebutan huruf 's' melibatkan hampir semua perkataan.

Pertukaran 'r' kepada sebutan 'l' Huruf 'r' sering ditukarganti kepada sebutan huruf 'l' seperti perkataan telur disebut 'tulul(tetapi perkataan ini sering digunakan oleh orang berbangsa suluk)'

Terdapat juga perkataan yang mengabaikan sama sekali sebutan huruf vokal.

• slipar - selipar
• krusi - kerusi
• triak - teriak'
• brani - berani
• tlepon/tlipun - telefon
• skarang - sekarang

Penggunaan Berbeza

Terdapat juga perkataan Melayu yang jarang digunakan dalam Bahasa Melayu Piawai. Penggunaan perkataan-perkataan ini telah diganti dengan perkataan-perkataan lain.

Contohnya:

• aku - saya
• kau/ko - awak, anda
• periuk - kuali
• panci(jarang digunakan) - periuk
• celana - seluar
• piring - pinggan
• nda payah - tak perlu
• tia payah, nda payah - tidak/tak payah
• tia tau, nda tau - tidak/tak tahu
• nda pa-pa - tidak apa-apa
• munyit (monyet) - kera
• minta puji - berlagak (sombong)
• jandila/jendela - tingkap
• antah/entah - "tidak tahu"

Terdapat juga perkataan yang membawa maksud yang berlainan sekali.

• tapuk - sorok
• biasa (maksud yang berlainan) - nakal contoh: Biasa tu ar! - Jangan nakal!
• pantat - punggung, bontot
• taruk - letak, simpan

harap2 dapat membantu kowg suma k....taw nk blajar lebih lanjut....

---

terima kasih coz baca sampai habis...amacam best tak??komen ckit..

---